در حالی که ایران دومین کشور جهان در سوزاندن گازهای همراه نفت است، سالانه میلیاردها مترمکعب گاز در مشعل‌های میادین نفتی کشور سوخته و به هوا می‌رود؛ منابعی که می‌توانستند به سوخت، برق، خوراک پتروشیمی یا ارز تبدیل شوند. اکنون در سایه بحران انرژی، آلودگی زیست‌محیطی و کمبود خوراک صنعتی، فلرینگ نه‌تنها یک چالش، بلکه نشانه‌ای از فرصت‌سوزی گسترده در قلب صنعت نفت ایران است.

اختصاصی نفت آرا،در فرآیند تولید نفت خام، گازهایی به‌عنوان محصولات جانبی از چاه‌های نفت خارج می‌شوند که به آن‌ها گازهای همراه گفته می‌شود. در حالی‌که این گازها می‌توانند به‌عنوان یک منبع انرژی ارزشمند مورد استفاده قرار گیرند، در بسیاری از میادین نفتی ایران و جهان به دلیل فقدان زیرساخت‌های جمع‌آوری، انتقال یا مصرف، سوزانده می‌شوند؛ پدیده‌ای که در صنعت به نام فلرینگ (Flaring) شناخته می‌شود.
جایگاه ایران در میان کشورهای فلرکننده
بر اساس گزارش شرکت BP در سال ۲۰۲۴، در سال گذشته میلادی بیش از ۱۵۷ میلیارد مترمکعب گاز در سراسر جهان سوزانده شده که معادل روزانه ۴۳۰ میلیون مترمکعب است. ایران با ۲۱.۳ میلیارد مترمکعب گاز سوزانده‌شده در سال ۲۰۲۳، پس از عراق در جایگاه دوم جهان قرار گرفته است. این در حالی است که کشورهایی همچون نروژ و آمریکا با سرمایه‌گذاری‌های فناورانه و مقررات سخت‌گیرانه، موفق به مهار قابل توجه گازهای فلر شده‌اند.
ابعاد اقتصادی و زیست‌محیطی فاجعه
سوزاندن گازهای همراه، علاوه بر اتلاف منابع انرژی، سالانه میلیاردها دلار خسارت اقتصادی به کشور وارد می‌کند. برخی برآوردها نشان می‌دهد که ارزش گازهای سوزانده‌شده ایران در یک سال معادل چند میلیارد دلار است؛ رقمی که می‌تواند در تأمین انرژی، خوراک پتروشیمی‌ها، و حتی صادرات گاز تأثیرگذار باشد.
از سوی دیگر، فلرینگ منبع بزرگی از انتشار گازهای گلخانه‌ای، آلاینده‌های سمی و دوده است که به آلودگی هوا، تغییرات اقلیمی و افزایش بیماری‌های تنفسی در مناطق نفت‌خیز منجر می‌شود.
هدف‌گذاری توسعه برای مهار فلرینگ
برنامه هفتم توسعه کشور هدف‌گذاری کرده است که تا پایان این دوره، روزانه ۴۳.۸۳ میلیون مترمکعب از گازهای مشعل جمع‌آوری و مدیریت شود. تحقق این هدف، مستلزم اقدامات جدی فنی، مالی و حقوقی است.
راهکارهای مهار فلرینگ در ایران
وضع قوانین الزام‌آور و جریمه‌های بازدارنده برای شرکت‌های بهره‌بردار نفت و گاز
استفاده از میکروتوربین‌ها و واحدهای تولید برق در محل برای مصرف گازهای فلر
 توسعه مینی‌LNG یا CNG برای صادرات منطقه‌ای گازهای همراه
تزریق گاز به مخازن نفتی برای افزایش بازیافت نفت خام
اختصاص گازهای جمع‌آوری‌شده به پتروشیمی‌ها به‌منظور رفع مشکل کمبود خوراک
جمع‌بندی
گازهای همراه نفت، اگرچه در نگاه اول پسماندهای مزاحم صنعت نفت به‌نظر می‌رسند، در واقع یکی از منابع استراتژیک انرژی کشورند که سال‌هاست به سادگی در حال سوختن هستند. تغییر این روند، نیازمند سیاست‌گذاری قاطع، سرمایه‌گذاری هدفمند و فناوری‌محور، و مشارکت فعال بخش خصوصی و دانش‌بنیان است.