با بالا گرفتن گمانهزنیها درباره آینده مذاکرات هستهای ایران، جاناتان پانیکوف، مدیر ابتکار امنیت خاورمیانه در شورای آتلانتیک، در تحلیلی تازه پنج سناریوی محتمل را برای مسیر پیشرو ترسیم کرده است؛ از توافقی جامع و پایدار با نمره A تا شکست کامل مذاکرات و افزایش تنشهای نظامی با نمره F. او هشدار میدهد که موفقیت یا شکست این مذاکرات میتواند معادلات امنیتی خاورمیانه و حتی جهان را دستخوش تغییر کند.
تلخیص از تحریریه نفت آرا،نویسنده: جاناتان پانیکوف، مدیر ابتکار امنیت خاورمیانه در شورای آتلانتیک،در حالی که چشمها به سرنوشت مذاکرات هستهای ایران دوخته شده، جاناتان پانیکوف در گزارشی تازه از شورای آتلانتیک، پنج سناریوی احتمالی را با سیستم نمرهدهی A تا F ارزیابی کرده و شانس تحقق هرکدام را بررسی کرده است.
🔹 نمره A – توافق جامع و پایدار:
سناریویی آرمانی که برنامه هستهای ایران را با نظارت سختگیرانه و محدودیتهای بلندمدت کنترل کرده و در عین حال فعالیتهای منطقهای تهران را نیز مهار میکند. اما به باور پانیکوف، ایران حاضر به مذاکره درباره مسائل فرامنطقهای نیست و دستیابی به چنین توافقی را بسیار بعید میداند.
🔹 نمره B – توافق هستهای قوی اما بدون محدودیتهای منطقهای:
توافقی که بر مهار هستهای متمرکز است اما برنامه موشکی و نفوذ منطقهای ایران را نادیده میگیرد. این مدل ممکن است برای ایران مطلوب باشد اما در کاهش تنشهای منطقهای تأثیر چندانی ندارد.
🔹 نمره C – توافق موقت و محدود:
سناریویی شامل توقف موقت برخی فعالیتهای هستهای در ازای کاهش تحریمها؛ اما بدون نظارت کافی و تعهدات بلندمدت. آمریکا تمایلی به چنین توافقی ندارد چرا که سود آن بیشتر به ایران میرسد.
🔹 نمره D – توافق ضعیف با امتیازات زیاد به ایران:
توافقی که بدون کنترل مؤثر، امتیازات زیادی به تهران میدهد و اعتبار دیپلماسی آمریکا را زیر سوال میبرد. با توجه به فشار لابی اسرائیل و چهرههای تندرو در واشنگتن، این سناریو تقریباً غیرممکن است.
🔹 نمره F – شکست مذاکرات و افزایش تنشها:
بدترین سناریو، شکست کامل دیپلماسی و آغاز دور جدیدی از تنش و احتمال درگیری نظامی است. پانیکوف هشدار میدهد که در چنین وضعی، ایران بدون هیچ محدودیتی به پیشرفت هستهای ادامه میدهد و احتمال تقابل نظامی نیز افزایش مییابد.
در حالی که اسرائیل همچنان بر طبل حمله نظامی میکوبد، کشورهای عربی منطقه نظیر عربستان و امارات اینبار از توافقی میان ایران و آمریکا حمایت میکنند؛ تغییری معنادار نسبت به گذشته.
پانیکوف تأکید میکند که نتیجه این مذاکرات، تأثیری عمیق بر امنیت منطقهای و جهانی خواهد داشت و آمریکا باید با دقت و استراتژی عمل کند.