احیای قرارداد گازی ایران- ترکمنستان و دست برترعشق آباد در مذاکرات

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی نفت آرا، درست در شرایطی که صحبت از کسری 200 میلیون مترمکعبی گاز در زمستان می شود، وزیر نفت دولت سیزدهم راهی ترکمنستان شده است.

جواد اوجی که پیش از این مذاکره با ترکمن‌ها را در کارنامه کاری خود داشته حالا قصد دارد تا قراردادی که از سال‌ها پیش متوقف شده را احیا کند.

«جواد سلیمان پور»، کارشناس نفت و انرژی که معتقد است ترکمن‌ها دید مثبتی نسبت به اوجی دارند، امیدوارانه از شروع دوباره مراودات گازی ایران و ترکمنستان سخن می‌گوید.

سلیمان پور گفت: در دولت قبل هیچ‌گاه مذاکرات ایران و ترکمنستان در سطح وزیر دنبال نشده بود. اینکه وزیر نفت ایران خود راهی این کشور شده و پیگیر این مساله بوده، نشان دهنده عزم و جدیت ما برای واردات گاز از این کشور است.

این کارشناس انرژی که چالش اصلی مراودات گازی ما در سال‌های گذشته را نبود دیپلماسی گازی می‌داند، می‌گوید: تقریبا در 10 سال گذشته ایران هیچ قرارداد جدید گازی را منعقد نکرده و همین مساله دست وزارت نفت دولت سیزدهم را بسته و تامین سوخت داخل کشور را هم با چالش مواجه کرده است.

وی افزود: به واسطه یارانه عظیمی که دولت بابت انرژی در کشور پرداخت می‌کند، عملا امکان توسعه و ایجاد ظرفیت‌های جدید در میادین گازی از محل درآمد حاصل از فروش گاز در داخل کشور وجود نداشت، حال آنکه دولت می‌توانست، از طریق درآمدهای حاصل از صادرات این خلا را جبران کرده و ظرفیت تولید خود را افزایش دهد.

حمید حسینی دیگر کارشناس انرژی که معتقد است، دولت جدید باید به دنبال بهبود دیپلماسی گازی خود باشد، به ظرفیت‌های از دست رفته در طول سال‌های گذشته اشاره می‌کند.

او می‌گوید: واردات گاز از ترکمنستان برای ما دارای حُسن بود؛ یکی اینکه قیمت آن از گاز صادراتی ما ارزان‌تر بود و برای ما به عنوان سوآپ هم مزیت بسیار خوبی داشت.

تقریبا در 10 سال گذشته ایران هیچ قرارداد جدید گازی را منعقد نکرده و همین مساله دست وزارت نفت دولت سیزدهم را بسته و تامین سوخت داخل کشور را هم با چالش مواجه کرده است

کمبود گاز، برگ برنده ترکمن‌‌ا در مذاکره با ایران

این کارشناس انرژی البته در ادامه سخنان خود به نگرانی‌ها درباره کسری گاز ایران اشاره کرد و گفت: ترکمن‌ها از این کمبود مطلع هستند و همین مساله تا حدودی کار مذاکره را سخت کرده است.

وی تاکید می‌کند: باید احتمال را در نظر گرفت که ترکمنستان بخواهد از شرایط موجود به نفع خود استفاده کرده و امتیازهایی را از ایران بگیرند.

به گفته او، قرارداد ایران و ترکمنستان تا سال 2022 معتبر است. اما اینکه واردات گاز از این کشور بر اساس قیمت های قبلی صورت گیرد، مشخص نیست و بستگی به روند مذاکرات دارد.

ظرفیت واردات گاز از ترکمنستان

سریع‌ترین راهکاری که دولت سیزدهم برای مدیریت بحران تامین سوخت زمستانه می‌تواند به سراغ آن برود، واردات از ترکمنستان است.

اما سوال اینجاست که واردات از این کشور تا چه اندازه می‌تواند، کمبود گازی را که دومین دارنده ذخایر دنیا با آن مواجه است را جبران کند.

به گفته سلیمان پور، سقف واردات گاز ما از ترکمنستان 12 میلیارد مترمکعب در سال و حدود 36 میلیون مترمکعب در روز بوده است. البته ما دو خط لوله از این کشور داریم و می توانیم، واردات خود از این کشور را به روزانه حدود 7.0 میلیون مترمکعب برسانیم که عدد قابل توجهی است.

کشورهای مشتری گاز ترکمنستان

ترکمنستان بجز ایران، به کشورهای چین و روسیه نیز گاز صادر می‌کرد که با کنار رفتن تهران و مسکو از خرید گاز ترکمنستان در دو دوره متفاوت، چین یگانه خریدار گاز همسایه شمالی ایران شد و چینی‌ها پس از هند و پاکستان وارد مذاکرات جدی با ترکمنستان شدند.

این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که پاکستان سالیان طولانی با ایران خط لوله گاز داشت، اما باز هم به دلیل همین دیپلماسی نامناسب اقتصادی، هرگز حاضر به استفاده از آن نشد و حالا بدون عبور خط لوله گاز از ایران و عبور آن از افغانستان مشتری گاز ترکمنستان شده است.

ایران فرصت گاز ارزان ترکمنستان را از دست داد

آنگونه که آمارها نشان می دهد، ترکمنستان چهارمین دارنده ذخایر گازی دنیاست، اما به دلیل نداشتن دسترسی بزرگ به کشورهای مصرف‌کننده گاز، مجبور است گاز خود را ارزان‌تر از سایر تولیدکنندگان عرضه یا ترانزیت کند.

برخی از منابع خبری می گویند، قیمت واردات گاز از ترکمنستان حتی از قیمت تمام شده تولید و انتقال در داخل کشور هم پایینتر است، اما صورت‌های مالی شرکت ملی گاز نشان می‌دهد،‌ هزینه واردات 1 میلیارد و 44 میلیون متر مکعب گاز از ترکمنستان در سال 97، 129 میلیون دلار بوده است.

یک محاسبه ساده نشان می‌دهد،‌ قیمت هر متر مکعب گاز وارداتی از ترکمنستان در آن سال حدود 12.3 سنت بوده، حال آنکه بیژن زنگنه وزیر نفت ایران در سال 96 هزینه تولید هر مترمکعب گاز را حدود 12 سنت اعلام کرده بود.

ایران بعد از روسیه، دومین ذخایر گاز جهان را دارد. ذخایر اثبات شده گاز طبیعی ایران چیزی معادل 1193 تریلیون فوت مکعب (Tcf) برآورد شده است که پس از روسیه، 17 درصد از ذخایر کل جهان و بیش از یک سوم ذخایر اوپک را به خود اختصاص می‌دهد. حالا درست در شرایطی که روسیه به یکی از بزرگترین صادرکنندگان گاز جهان تبدیل شده، ایران حتی برای واردات گاز هم دچار مشکل است.

انتهای پیام/.